Halk arasında “inme” denilen felce neden olan ve beyin ve kalbi besleyen ana damarlarda yağın birikmesiyle ortaya çıkana pıhtı atması nedir? Detaylar haberimizde...

Pıhtı atması, beyin damarlarının bir tıkaç ile tıkanması, damarın beslendiği bölgede kanlanma yetersizliği ve buna bağlı beynin fonksiyon kaybına uğraması durumuna pıhtı atması denir.

Pıhtı atmasının sebepleri nelerdir? Pıhtı atmasının risk faktörleri nedir?

Beyin damarlarının bir tıkaç (= emboli) ile tıkanması en sık kalpte oluşan bir pıhtının damar akımı ile beyin damarına gelmesi ile pıhtı atması ortaya çıkar; bu genellikle atriyal fibrilasyon gibi kalp ritim bozukluklarında, kalpte protez kapakçık olması durumunda, enfeksiyonlarda ortaya çıkar. Ayrıca, boyundaki şah damarlarındaki (karotis sistemi) plaklardan, travmalardan, tümöral durumlardan da pıhtı atması kaynaklanabilir.

Pıhtı atmasının belirtileri nelerdir?

Beyin damarlarının bir tıkaç (= emboli) ile tıkanmasına bağlı pıhtı atması belirtileri tıkanan damara göre değişiklikler gösterir ve klinik tablo çok geniş bir yelpazede değişir. Pıhtı atmasında çok hafif hatta bazen gözden kaçabilen hafif derecede etkilenen hastaların yanında ani ölümler dahi görülebilir. Pıhtı atmasının klinik tablosunda sıklıkla kol ve bacaklarda kuvvet kaybı/felçler, duyu bozuklukları, konuşma bozuklukları, görme kayıpları, bilinç etkilenmeleri şeklinde ortaya çıkar.

Pıhtı atması önlenebilir mi?

Bilindiği üzere beyin damarlarının bir tıkaç (= emboli) ile tıkanması kalp-damar hastalıklarından, enfeksiyonlardan, tümörlerden, travmalardan kaynaklanabilmektedir. Birincil hastalığın tanınması ile koruyucu tedaviler yapılarak beyin damarlarının tıkayıcı hastalığı büyük ölçüde engellenebilmektedir. Bunun yanında, pıhtı atmasının erken tanınması (ilk saatlerde) ile girişimsel müdahaleler yapılarak henüz beyin dokusunda çok ileri hasar oluşmadan pıhtı atması ve etkileri geri döndürülebilmektedir.

Hangi sonuçlara neden olur?

Pıhtı atması; beyin damarlarının tıkayıcı (trombo-embolik) hastalıkları, felç, konuşma bozuklukları, görme bozuklukları, duyusal etkilenmeler ve psikokognitif (algılama ve değerlendirme) bozukluklar gibi nörolojik kayıplara ve vücutta sistemik etkilenme ve işlev bozukluklarına hatta bazen ölüme yol açabilir.

Tedavisi mümkün müdür? Pıhtı atması sonrası kişi sağlığına yeniden kavuşabilir mi?
Beyin damarlarının tıkayıcı (trombo-embolik) hastalıkları, kişinin sağlık kontrollerinin ve tedavilerinin düzenli bir biçimde takibi ile en çok kalp-damar sistemine ait ya da diğer sistemlere ait hastalıkların tanınmış olması, gerekli tedavilerin yapılıyor olması ile pıhtı atması büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık grubudur. Pıhtı atmasının ortaya çıkması ile oluşan nörolojik hasar kişiye ve kayıpların ne olduğuna ve derecesine göre farklı sonuçlansa da pıhtı atmasında sıklıkla erken tanı ve zamanında ve doğru bir tedaviyle günümüz tıbbi imkanları içinde büyük ölçüde geri döndürülebilmektedir.