VPN yani Sanal Özel Ağ teknolojisi şifreleme teknikleri ve tünel protokolleri ile bireylerin ve kurumların internet üzerinde uçtan uca güvenli ve gizli olan ağ bağlantıları kurmalarına yardımcı olan bir teknolojidir.

Güvenilir bir VPN programının temel olarak sağladığı üç avantaj vardır:

• Veri Gizliliği: En yaygın olan ağ tehlikelerinden biri de ağ içinde seyahat eden veri paketlerini siber saldırganlardan korumaktır. Veri Gizliliği yetkisi olmayan bireyler/kaynaklar tarafından mesaj içeriklerinin korunmasını amaçlar. VPN programları hem şifreleme hem de kapsülleme araçlarını kullanarak veri gizliliğini sağlar.
• Veri Bütünlüğü: Veri bütünlüğü verinin çıkış ve varış noktası arasındaki seyahati süresince herhangi bir değişikliğe uğramamasını ya da bozulmamasını garantiler. VPN programları veri bütünlüğünü sağlamak amacıyla hash fonksiyonlarından yararlanırlar.
• Kimlik doğrulama: Kimlik doğrulama verinin çıkış ve varış noktalarının güvenilir ve orjinal olduğundan emin olmayı amaçlar. VPN programları ağın varış noktasındaki üçüncü partilerin kimliğini doğrulayabilmek adına parola, biyometrik doğrulama, dijital sertifikalar gibi araçlardan yararlanır.

Birçok kişi ve kurum VPN teknolojisinden internet üzerinde ya da güvensiz bir ağ üzerinde seyahat eden verilerinin gizliliğini ve bütünlüğünü sağlamak ve verilerin doğru noktaya gidişini ve doğru noktaya dönüşünü sağlamak için yararlanır. VPN teknolojisi kiralık hat olarak geçen ve telekomünikasyon şirketleri tarafından yer altından döşenen hatlara göre daha ekonomiktir.

VPN programlarının yanında vekil sunucuyu yani proxy'yi de duymuş olmalısınız. Vekil sunucu ve VPN birbirine benzer olan fakat büyük farklılıklara sahip olan iki teknolojidir. VPN programları bilgisayar, cep telefonu, tablet veya benzer bir cihaz ve internet arasındaki verileri aşılması çok zor olan güvenli bir tünel üzerinden seyahat ettirir. Bu da siber saldırganların ya da bu verileri izlemek ve kaydetmek isteyen herhangi bir üçüncü partinin internet aktivitelerini görmesini engeller.

Vekil sunucular ise daha farklı çalışır. Vekil sunucu kullanıldığında internet aktivitesinin kaynağı VPN gibi anonim olur fakat herhangi bir güvenlik sağlanması söz konusu değildir. VPN ve vekil sunucular bir cihazın internet protokol adresini değiştirmek ve ona sanal özgürlük vermek için tasarlanmıştır fakat vekil sunucular herhangi bir şifreleme ya da kapsülleme aracından yararlanmamaktadır. Vekil sunucu üzerinden değiştirilen IP adresi ile bir Wi-Fi ağına bağlandığınızda verileriniz bu ağ üzerinden gerekli ekipmanlarla izlenebilir, kaydedilebilir ve üçüncü partilerle paylaşılabilir.

Vekil sunucular internet kullanıcılarının anonim bir şekilde internette gezinebilmelerini sağlar. Bu da kullanıcının ziyaret ettiği web sitenin kullanıcının konumu hakkında bir fikre sahip olmaması demektir.

Vekil sunucular kullanılırken oluşan veri ve gerçekleşen veri alışverişleri gizli ya da şifreli değildir. Bu veriler hala görülebilir fakat kime ait olduğu tam olarak görülemez. Vekil sunucu ile değiştirilen IP adresi sonrası bağlanılan güvensiz bir ağda gerçekleştirilen bir alışveriş işleminde kullanılan kredi kartı ise bir siber saldırgan tarafından hala ele geçirilebilir çünkü vekil sunucular herhangi bir güvenlik katmanı sağlamazlar.

VPN programları söz konusu olduğunda dikkatli olunması gereken konu ise ücretsiz VPN programlarıdır. Ücretsiz VPN programlarının sağladığı tünelleme protokolleri ve kullandığı şifreleme araçlarının ne kadar güvenilir olduğu her zaman sorgulanmalıdır. Wikipedia gibi erişime engelli bir web sitede araştırma gerçekleştirmek için kısa süreliğine girilecekse ücretsiz VPN programı kullanmanın çok da büyük bir zararı olmayacaktır fakat bu ücretsiz VPN programları kullanılırken kredi kartı bilgisi, anne kızlık soyadı gibi kötü niyetli kişilerin elinde finansal çıkara dönüştürebilecekleri bilgileri içeren işlemler gerçekleştirmekten kaçınılmalıdır.